Opóźniacze – czym są i do czego służą?

Opóźniacze to substancje chemiczne wykorzystywane w formie dodatków do tworzyw sztucznych oraz innych materiałów. Pozwalają na ograniczenie ich palności, bądź też zmniejszenie szybkości procesu spalania. Środki te nazywane są również retardantami, antypirenami, uniepalniaczami czy inhibitorami. Do czego służą opóźniacze?

Czym są opóźniacze?

Opóźniacze mogą być dodawane do tworzyw w procesie przetwarzania lub polimeryzacji. Stosuje się w tym celu przede wszystkim związki organiczne, które zawierają fosfor, chlor, brom lub azot. Inhibitorami palenia mogą być również związki o pochodzeniu nieorganicznym, np. tlenek żelaza, tlenek tytanu, wodorotlenek magnezu, wodorotlenek glinu, krzemionka czy szkło. Opóźniacze te wykorzystuje się również w przypadku produktów o pochodzeniu naturalnym. Za jeden z pierwszych tego typu środków uznawany jest alun potasowy, który służył do impregnacji drewna jeszcze w starożytności. W formie impregnacji przeciwogniowej drewna i tkanin wykorzystuje się także szkło wodne.

Opóźniacze palenia posiadają różne mechanizmy działania. Mogą pochłaniać dużą ilość ciepła w procesie rozkładu, bądź też wydzielać związki utrudniające dostęp do tlenu, np. parę wodną. Niektóre uniepalniacze tworzą sztywną warstwę spieczoną, która chroni najgłębsze warstwy danego materiału. Opóźniacze mogą też pęcznieć powierzchniowo, co prowadzi do wytworzenia warstwy o działaniu izolującym termicznie. Innym mechanizmem jest wydzielanie rodników, które skutecznie zakłócają proces palenia.

Do czego służą opóźniacze?

Środki opóźniające palność w nawet 90 proc. znajdują zastosowanie w przemyśle tworzyw sztucznych. Bardzo duża waga przywiązywana jest na przykład do ograniczenia palności pianek poliuretanowych. Inhibitory spalenia zawiera nawet 30 proc. produkowanych tworzyw. Obecnie dostępnych jest kilkaset tego rodzaju środków. Z użycia na terenie Unii Europejskiej wycofane zostały opóźniacze z chlorem i bromem, ze względu na konieczność ochrony środowiska.

Antypireny znajdują się w tekstyliach, np. wierzchnich nakryciach i impregnatach tkanin meblowych, wykładzinach, dywanach i materacach, siedzeniach lotniczych i samochodowych czy tkaninach nylonowych, akrylowych i poliestrowych. Stosuje się je także w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych, np. komputerach, telewizorach, drukarkach, suszarkach i telefonach komórkowych. Opóźniacze wykorzystywane są również w farbach przemysłowych i lakierach ochronnych, plastikowych częściach samochodów oraz imitacjach drewna, np. panelach elewacyjnych lub podłogowych.

Jak obchodzić się z opóźniaczami spalania?

Opóźniacze mogą przedostawać się do ludzkiego organizmu. Uwalniają się z różnych produktów i unoszą w powietrzu, a następnie osiadają na powierzchniach w postaci kurzu. W takiej formie mogą być wdychane i niebezpieczne dla ludzi. Warto więc regularnie odkurzać mieszkania, aby zapobiec przenikaniu substancji. Aby uniknąć kontaktu z toksycznymi związkami, należy używać tworzyw niezawierających szkodliwych PCB i PBDE.

W przypadku mebli i elektroniki należy sprawdzić, czy dany produkt zawiera produkcje opóźniające spalanie. Z tego samego względu należy odpowiednio utylizować sprzęt elektroniczny, np. w miejscach zbioru elektroodpadów. Lepiej uważać na tworzywa piankowe, zwłaszcza w starych fotelach. Dziury w tapicerce powinno się szybko łatać, aby unikać wdychania opóźniaczy. Należy ponadto uważać na wyroby z czarnego plastiku, np. klamry i spinki do włosów. Mogą być wykonane z tworzywa pochodzącego z recyklingu, które zawiera podwyższone wartości PDBE.

Poprzedni artykułNajpopularniejsze rodzaje folii do zadruku
Następny artykułList intencyjny — jak i kiedy należy go podpisać?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj